Ενα συγκλονιστικό δικαστικό περιστατικό κατά το οποίο το 1941 συγκροτήθηκε στο Παρίσι με απόφαση των γερμανικών αρχών κατοχής ειδικό δικαστήριο Γάλλων δικαστών με πρόγραμμα να καταδικάσει στην ποινή του θανάτου αθώους, εν γνώσει των δικαστών «κριτών», ανθρώπους.
Για τον πρόλογο αυτού του βιβλίου οι εκδόσεις έκριναν ότι δεν θα υπήρχε αρμοδιότερη προσωπικότητα από τον αείμνηστο Μιχαήλ Στασινόπουλο, πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, ακαδημαϊκό, πρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας και καθηγητή, για τους εξής άκρως ενδιαφέροντες και συνάμα ιστορικούς λόγους:
Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος είναι ο πρώτος που έφερε στη δημοσιότητα εδώ τη θεσμικά σκανδαλώδη αυτή υπόθεση στο εμβληματικό βιβλίο του «Το πινάκιον φακής και ο νόμος των λύκων», «Εκδόσεις των φίλων», 1972.
Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος ως πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας μαζί με την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου είχαν το θάρρος τον Ιούνιο του 1969 να προχωρήσουν στην ακύρωση των διαταγμάτων της δικτατορικής κυβέρνησης, με τα οποία απολύθηκαν 21 δικαστές και εισαγγελείς, και να διακηρύξουν με την απόφασή τους ότι «κανείς δεν πρέπει να κρίνεται και να τιμωρείται αναπολόγητος».
Ο πρόεδρος εκδιώχθηκε βιαίως από τη θέση του, αρνήθηκε να υπογράψει την παραίτηση και αρνήθηκε να παραλάβει το σχετικό διάταγμα, το οποίο θυροκολλήθηκε από δικαστικό επιμελητή στην πόρτα της οικίας του. Ακολούθησε η παραίτηση 7 συμβούλων της Επικρατείας και η εκτόπιση των συνηγόρων των προσφευγόντων και δικαιωθέντων.
Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος προτάθηκε από τον νομπελίστα Ρενέ Κασέν, επίτιμο πρόεδρο του Γαλλικού Συμβουλίου Επικρατείας, για το βραβείο Νόμπελ της Ειρήνης των ετών 1971 και 1972 γιατί «υπερασπίστηκε, μαζί με τους άλλους Ελληνες δικαστές, την έννοια της Δικαιοσύνης απέναντι στην Αυθαιρεσία».
Γράφει, μεταξύ άλλων, στον πρόλογό του ο Μιχαήλ Στασινόπουλος:
«Βλέπετε (απευθύνεται στους συναδέλφους του στο Συμβούλιο Επικρατείας) σε τι βάραθρο μπορεί να πέσει ένας δικαστής όταν, την υπέρτατη αυτή ώρα, όπου παλεύει ανάμεσα στη φωνή της συνειδήσεώς του και στη βάναυση εξωτερική πίεση των ισχυρών της ημέρας, λυγίσει και παραβεί τη συνείδησή του».
«Η δικαιοσύνη είναι αυστηρή μαζί και επιεικής. Επιεικής για το αδύνατο ανθρώπινο πλάσμα που τίθεται υπό την κρίση της, αυστηρή όμως προς τις αρχές που τη στηρίζουν, και προς τους ίδιους τους δικαστές, στους οποίους έχει αναθέσει την τήρηση αυτών των αρχών. Εάν αυτές οι βασικές αρχές, που στηρίζουν τη δικαιοσύνη πειραχτούν, έστω και λίγο, καταρρέει όλο το οικοδόμημα της δικαιοσύνης, σαν να ήταν με λεπτότατη ακρίβεια ισορροπημένο πάνω στον σεβασμό αυτών των αρχών… Γιατί αν αυτό (το οικοδόμημα) καταρρεύσει, αυτόματα θα αποδιαρθρωθούν και θα καταρρεύσουν όλα τα άλλα συστήματα και διαρθρώματα, που υποβαστάζουν την ανθρώπινη κοινωνία… Και αν αυτή η πίστη (στη δικαιοσύνη) νοθευθεί, αυτοστιγμεί η κοινωνία αλλάζει όψη, γίνεται οργανισμός νοσηρός, με τη σφραγίδα της διαλύσεως και του ηθικού θανάτου».
«Από τότε, μακρυά πια από τα δικαστικά μου καθήκοντα, βρήκα επί τέλους καιρό να ασχοληθώ με τη λογοτεχνία και να διατυπώνω τους προσωπικούς μου στοχασμούς, πάνω σε θέματα που έθιγαν το πρόβλημα της συμπεριφοράς των ανθρώπων γενικά. Παρόμοιο πρόβλημα αντιμετωπίζει βέβαια ο κάθε άνθρωπος κάθε στιγμή. Ομως το πρόβλημα αυτό της συμπεριφοράς γίνεται οξύτερο και σχεδόν δραματικό, όταν το αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος πνευματικός σε εποχές σκληρές, όπου δοκιμάζεται η αξιοπρέπεια του ανθρώπου».
Το δοκίμιο αυτό στη μνήμη του σπουδαίου δικαστή και πνευματικού ανθρώπου αλλά και με αφορμή το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο οποίο, μεταξύ άλλων, τονίστηκε η επικινδυνότητα της διάρρηξης των σχέσεων κοινωνίας και Δικαιοσύνης στην Ελλάδα, ως αποτέλεσμα της μη τήρησης και προσβολής θεμελιωδών αρχών του κράτους δικαίου.
